Phân loại xét nghiệm sinh thiết

Sinh thiết là một trong những xét nghiệm quan trọng giúp chẩn đoán và phát hiện nhiều bệnh lý nguy hiểm, bao gồm cả tầm soát ung thư hiệu quả. Vậy thế nào là xét nghiệm sinh thiết và thủ thuật được thực hiện ra sao? Cùng GENTIS tìm hiểu những thông tin nói trên trong bài viết dưới đây nhé!

1. Xét nghiệm sinh thiết được hiểu là như thế nào?

Xét nghiệm sinh thiết là một trong những thủ thuật y khoa phổ biến, trong đó, các mẫu tế bào hoặc mô được lấy ra và quan sát dưới kính hiển vi, cũng có thể được dùng để phân tích hóa học. Mục đích của xét nghiệm là đánh giá và phát hiện các tế bào ung thư hay các biến đổi bất thường trong cấu trúc của vùng được lấy mẫu sinh thiết. Có thể lấy mẫu xét nghiệm sinh thiết ở bất cứ bộ phận nào như da,nội tạng hay các cấu trúc bên trong cơ thể.

Xét nghiệm sinh thiết thường được chỉ định thực hiện khi phát hiện ra các dấu hiệu bất thường của bệnh lý nhưng không thể chẩn đoán tình trạng hay nguyên nhân gây bệnh. Lúc này, sinh thiết được dùng để kiểm tra, xác định chính xác các bất thường về hình thái và cấu trúc, đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị cũng như đánh giá sự hiệu quả của phương pháp điều trị đã được sử dụng. Hiện nay, sinh thiết được dùng nhiều trong việc tầm soát ung thư, xác định nhiễm trùng, viêm loét dạ dày,…

Xét nghiệm sinh thiết được dùng để đánh giá, chẩn đoán ung thư và các bệnh lý thông qua mẫu tế bào hoặc mô của cơ thể

2. Phân loại xét nghiệm sinh thiết 

Thủ thuật sinh thiết được phân chia thành nhiều dạng khác nhau. Tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý hay vị trí cần sinh thiết mà bác sĩ sẽ chỉ định bệnh nhân thực hiện xét nghiệm theo yêu cầu. Dưới đây là các loại sinh thiết phổ biến trong thăm khám xét nghiệm. Gồm có:

Sinh thiết kim

Sinh thiết kim là xét nghiệm được dùng với mục đích lấy mẫu da hoặc mô bất kì từ các cơ quan hay khối u. Xét nghiệm thực hiện bằng việc đâm xuyên một ống kim dài tới nơi cần lấy mẫu sinh thiết.

Sinh thiết kim được chia ra thành:

Sinh thiết kim nhỏ: Dùng hút chất lỏng và tế bào trong trường hợp bướu cổ hoặc các khối u có thể sờ thấy được.

Sinh thiết kim lõi: là xét nghiệm sử dụng kim sinh thiết có kích thước từ trung bình đến lớn nhằm tiếp cận trung tâm lõi mô cần sinh thiết. Thường dùng nhiều trong việc sinh thiết u vú, u gan,....

Sinh thiết tựa trục: thường được chỉ định thực hiện với u vú.

Sinh thiết hỗ trợ chân không: là xét nghiệm sinh thiết được hỗ trợ bởi các thiết bị hút chân không. Điều này giúp các tổn thương hay vết mổ không để lại sẹo to, sẹo xấu.

Sinh thiết nội soi

Xét nghiệm được thực hiện đi kèm với thủ thuật nội soi với các bộ phận như dạ dày, đại tràng, ruột non, phổi, bàng quang,… Để lấy mẫu sinh thiết, bác sĩ cần dùng một ống nội soi có gắn đèn sáng, camera và quan sát hình ảnh qua màn hình vi tính. Quá trình thu thập mẫu mất từ 10 - 20 phút, có thể khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và hơi đau tức.

Sinh thiết da

Xét nghiệm sinh thiết da được chỉ định khi người bệnh có các dấu hiệu về tổn thương da, phát ban hay nghi ngờ về một trạng thái không đáp ứng với phác đồ điều trị. Xét nghiệm có thể hiến hành gây tê, sau đó loại bỏ một phần da nhỏ hoặc sinh thiết bấm để lấy một mẫu da. 

Sinh thiết tủy xương

Với trường hợp bệnh nhân bị nghi ngờ có vấn đề về máu thì sinh thiết tủy xương là một trong những xét nghiệm sẽ được bác sĩ chỉ định thực hiện. Xét nghiệm có khả năng chẩn đoán tình trạng có hoặc không ung thư, nhiễm trùng, thiếu máu hay tình trạng di căn của tế bào ung thư đã tới xương hay chưa.

Sinh thiết tủy xương là thủ thuật xác định các vấn đề liên quan đến máu hay tủy xương

Sinh thiết phẫu thuật

Khi bệnh nhân xuất hiện các vùng bất thường cần sinh thiết nhưng các xét nghiệm sinh thiết nói trên không thể đáp ứng hay đảm bảo an toàn và tính hiệu quả cao cho việc chẩn đoán thì sinh thiết phẫu thuật sẽ được chỉ định. Mẫu sinh thiết được lấy trực tiếp khi phẫu thuật và phân tích ngay trong cuộc phẫu thuật.

3. Quy trình thực hiện sinh thiết 

Trước xét nghiệm

Với một vài thủ thuật sinh thiết, bạn sẽ cần thực hiện một số yêu cầu của bác sĩ như nhịn ăn vài giờ đồng hồ trước xét nghiệm máu hay đánh giá khả năng dị ứng với các chất sử dụng trong khi thực hiện thủ thuật. Bạn cũng nên thông báo tình trạng sức khỏe hoặc các loại thuốc đang sử dụng tới bác sĩ. 

Người bệnh nên thông báo tình trạng sức khỏe của mình tới bác sĩ trước khi thực hiện thủ thuật sinh thiết.

Thực hiện sinh thiết

Tùy thuộc vào tình trạng và yêu cầu chẩn đoán mà người bệnh sẽ được thực hiện sinh thiết khác nhau. Do đó, thời gian thực hiện sinh thiết cũng là không cụ thể. Với hầu hết các thủ thuật sinh thiết, người bệnh sẽ được gây tê cục bộ để giảm các cảm giác khó chịu, đau đớn..

Sau sinh thiết

Mẫu sinh thiết sau khi được lấy và gửi đi xét nghiệm, phân tích adn theo các phương pháp cụ thể. Sau sinh thiết, bạn có thể sẽ thấy đau do hết thuốc gây tê và có thể cần sử dụng một số loại thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ. Hầu hết các bệnh nhân sau thực hiện xét nghiệm có thể ngoại trú và trở về nhà. Tuy nhiên, với một vài trường hợp, người bệnh cần được theo dõi tại bệnh viện khi thực hiện gây mê toàn thân.